Kozłek lekarski — właściwości i zastosowanie

Czy wiesz, co łączy kozłka lekarskiego z polską historią? Otóż ta niewielka roślina była niegdyś symbolem polskiego lekarstwa i aptekarstwa. Ta roślina wydziela przyjemny, słodki zapach, który działa jako afrodyzjak dla kotów. Rośnie na suchych łąkach i pastwiskach w Europie i Azji. 

W średniowieczu kozłek lekarski był jednym z najpopularniejszych ziół w Polsce. Znajdował się na herbie wielu miast i gmin, takich jak Poznań, Gniezno czy Łódź. Był też symbolem cechu aptekarskiego i lekarskiego. 

Waleriana na uspokojenie 

Kozłek lekarski (Valeriana officinalis) to roślina powszechnie znana jako waleriana. Od wieków wykorzystywana jest ze względu na swoje właściwości lecznicze i aromatyczne. Zawiera wiele substancji aktywnych, takich jak olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy czy alkaloidy. Stosowano go jako środek:

• przeciwzapalny,
• przeciwbólowy,
• przeciwskurczowy,
• uspokajający,
• poprawiający trawienie.

Wykorzystywano go także do produkcji perfum i kosmetyków. 

Waleriana jest stosowana przede wszystkim jako naturalny środek na lęki, bezsenność i stres. Uważa się, że ma uspokajający wpływ na układ nerwowy i może pomóc w promowaniu relaksu i snu. Kozłek lekarski działa także na poprawę zdolności umysłowych i pamięci. 

Waleriana może być szczególnie pomocna dla osób starszych z problemami z bezsennością, pomaga poprawić jakość snu i zmniejsza napięcie nerwowe. Waleriana jest również stosowana w celu łagodzenia objawów lęku i stresu.

Dawkowanie kozłka lekarskiego 

Waleriana może być spożywana jako herbata lub przyjmowana w postaci suplementów, takich jak kapsułki lub nalewki. Należy jednak pamiętać, że waleriana może wpływać na skuteczność niektórych leków, dlatego przed jej stosowaniem należy skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli osoba przyjmuje jakieś leki na choroby przewlekłe. 

• Napar z waleriany przygotowuje się, zalewając 1 łyżeczkę korzenia kozłka (około 2,5 g) 1 filiżanką wrzącej wody (150 ml). Całość należy naparzać pod przykryciem 10-15 minut, a potem przecedzić. Napar można pić 2-3 razy dziennie, ostatni raz przed snem, w celu uspokojenia i ułatwienia zasypiania. 
• Nalewka z waleriany (kozłkowa) – dorośli mogą przyjmować 20-60 kropli nalewki w kieliszku wody po zjedzeniu kilka razy dziennie jako środek rozkurczowy i uspokajający. Przed snem można przyjąć 30-40 kropli nalewki. 
• Tabletki z kozłka lekarskiego – zazwyczaj zaleca się przyjmowanie 1 tabletki, do 3-4 razy na dobę, przez 2-4 tygodnie. Jeśli symptomy napięcia nerwowego po tym czasie się utrzymują, należy skonsultować się z lekarzem. 

Dodatkowo waleriana nie jest zalecana do stosowania w czasie ciąży ani podczas karmienia piersią, ponieważ jej bezpieczeństwo w tych okresach nie zostało potwierdzone.