Plantago lanceolata, czyli babka lancetowata, znana też pod nazwą wąskolistna lub języczki polne. Rośnie w całej Europie, ale także w Azji, Australii, a nawet na Madagaskarze. Liście zebrane są w przyziemną różyczkę, z której wyrasta kłos. W okresie kwitnienia białe pręciki są widoczne bardziej niż małe kwiatki.
Babka lancetowata była jednym ze świętych ziół dawnych Anglosasów. Znane są i wykorzystywane do celów leczniczych głównie liście trzech gatunków babki:
- babka zwyczajna - o szerokich, zaokrąglonych liściach
- babka średnia - liście lekko wydłużone
- babka lancetowata - o długich, wąskich liściach - uważana za najskuteczniejszą i stosowana najczęściej.
Liście wraz z ogonkami zbiera się w okresie kwitnienia, czyli od maja do sierpnia. Suszyć je należy w miejscu zacienionym i przewiewnym, w temperaturze nie wyższej niż 40 stopni, gdyż babka łatwo zaparza się i czernieje. Najlepiej rozłożyć liście cienką, pojedynczą warstwą.
Jakie składniki zawiera babka lancetowata?
Najważniejszą substancją czynną babki jest glikozyd aukubina. Glikozydy wchodzą w skład wielu leków nasercowych. Oprócz tego babka w swoim składzie ma substancje śluzowe i pektyny, garbniki, flawonoidy (bajkaleina, skutelareina), ksantofil oraz sole mineralne (cynk, krzemionka), a także witaminę C.
Jak stosować babkę lancetowatą?
Babka słynie w medycynie ludowej jako lek na rany i ukąszenia żmii. Stosowana zewnętrznie w postaci okładów po zmieszaniu z białkiem jajka. Do dnia dzisiejszego liście babki używane są jako okłady na trudno gojące się rany i owrzodzenia. Płukanki używane są do obmywania w świądzie sromu i stanach zapalnych.
Zawartość substancji śluzowych ma korzystne działanie wykrztuśne w nieżytach górnych dróg oddechowych. Jej przeciwzapalne właściwości są także wykorzystywane do:
- odkażania jamy ustnej, gardła i przewodu pokarmowego
- przy uszkodzeniach błon śluzowych żołądka i jelit
- w chorobie wrzodowej
- działa przeciwzapalnie i bakteriostatycznie
Jakie są postacie leku z babki lancetowatej?
Babka lancetowata jest dobrym środkiem przeciw katarom w przeziębieniach i alergicznym nieżycie nosa. Do okładów i przemywań oraz do picia jako środek przeciwzapalny:
- Napar - 1 łyżka rozdrobnionych liści zaparzonych w szklance przez 15 minut pod przykryciem. Pić osłodzony miodem przed jedzeniem 2-3 razy dziennie.
- z dodatkiem korzenia biedrzeńca - jako środek wykrztuśny, pić po jednej łyżce 3 razy dziennie
- z dodatkiem bobrka trójlistnego - pić 3 razy dziennie przed jedzeniem po pół szklanki
- sok ze świeżych liści - po dokładnym umyciu, liście drobno zmiażdżyć i wycisnąć z nich sok. Doskonale się sprawdzi wyciskarka wolnoobrotowa. Pić z dodatkiem miodu w ciepłych i płynnych potrawach.
Sok po ugotowaniu przez 20 minut można przechowywać w szczelnie zamkniętym naczyniu w lodówce.
A może listek do sałatki?
Młode liście babki są jadalne i można dodawać je do sałatek oraz gotować np. razem z kapustą. Razem z mniszkiem i pokrzywą będą doskonałą kuracją odświeżającą na wiosnę.
W niektórych krajach suszone liście babki dodaje się do herbaty, a także do tytoniu fajkowego. Nasiona babki, zawierające dużo tłuszczu i białka, są dodatkiem do pokarmu dla ptaków.